Gumanti sirapañji Tohjaya añjeneng ratu ring Tumapel. Hana ta putranira sang Anusapati, aran sira Rangga wuni, kapernah kaponakan denirapañji Tohjaya. Sira Mahisa wong ateleng, sanakirapañji Tohjaya tunggaling bapa saos ibu, aputra ring sira Mahisa campaka, kapernah pahulunan denirapañji Tohjaya. Duwegirapañji Tohjaya ingastren, pinareking mantri samadaya, makanguni sira Pranaraja. Marek sira Rangga wuni adulur lawan sira Kebo campaka. Lingirapañji Tohjaya: „E mantri samadaya, makadi Pranaraja, delengen iki kaponakaningong, kamakara rupane lawan pangadege. Paran rupane musuhingong ring nusantara, dene wong roro iki, angapa denira, Pranaraja”. Asahur sembah sira Pranaraja matur: „Singgih, pukulun, andika, paduka bhatara, apekikpekik ing rupa, sama wani sira kalih, anghing pukulun, upamanira kadi wuwudun munggwing nabhi, tan wurung sira amatyani ri puhara”. Meneng talampakanira bhatara, sangçaya karasa aturia Pranaraja runtik sang apañji Tohjaya. Teher angundang ing sira Lembu ampal, kinon anghilangakena ring raden kalih. Andikanirapañji Tohjaya ring sira Lembu ampal: „Mon luput denira angilangaken ing ksatriya roro iku, ko ndak-ilangaken”. Duk sirapañji Tohjaya akon angilangaken ring raden kalih ring sira Lembu ampal, wonten sang brahmana sedeng anangkapaneni ring sirapañji Tohjaya, denira danghyang angrengö yan raden kalih kinen ilangakena. Awelas sang brahmana ring raden kalih, awarah „yan sira Lembu ampal kang kinon angilangakena, yen luputa kalih, kaki, sira puniki denipun Lembu ampal, pun Lembu ampal gumanti ingilangaken denira çri maharaja”. Lingira rahaden kalih: „Sira danghyang tambonten ta wonten dosaningsun”. Sahurira sang brahmana: „Aron ta sira kaki asenetana rumuhun”. Pinariringaken manawi [17] brahmananira adwa, ya ta rahaden sama maring sirapañji Patipati. Andikanira raden: „Pañji Patipati ingsun asenetan ring umahira, anengguh ingsun harep ilangakena bhatara, yen ingsun atut harep ilangakena, nora dosaningsun”. Pinarurungoken denirapañji Patipati: „Rahaden atut, yen pakanira ingilangaken pun Lembu ampal sinalahan”. Mangkin enak denirasenetan kalih, rinuruh sira rahaden kalih tan kampanggih. Pinarurungoken tan kaparungon panarira. Ya ta sinenggeh sira Lembu ampal sakarayita lawan raden kalih denira bhatara. Samangka sira Lembu ampal ingilangaken, malayu tasenetan ing tatangganirapañji Patipati. Angrungu sira Lembu ampal yen raden kalih hana ring sirapañji Patipati. Ya ta sira Lembu ampal marek ing raden kalih, aturira Lembu ampal ing raden kalih: „Manira angungsi ring pakanira pukulun, dosa-manira kinen angilangakena ring pakanira denira bhatara. Mangkin ta manira aneda cinoran manawi manira tan kandel den pakanira, enakan manira angawula ring jeng pakanira”. Sampune cinoran awatara kalih dina, sira Lembu ampal marek ing raden kalih, matur ing raden: „Punapa wekas pakanira rahaden, tan wonten puharanirasenetan, manira anuduka wong Rajasa mene, sedengipun ababañu”. Tatkala sore, anuduk wong Rajasa sira Lembu ampal, ingaloken malayu maring Sinelir. Ujaring wong Rajasa: „Wong Sinelir anuduk wong Rajasa”. Watara kalih dina wong Sinelir sinuduk dening Lembu ampal, binuru malayu maring Rajasa. Ujaring wong Sinelir: „Wong Rajasa anuduk ing wong Sinelir”. Wekasan atutukaran wong Rajasa lawan pangalasaning Sinelir, rame alolongan, sinapih saking dalem tan ahidep. Runtik sirapañji Tohjaya, ingilangaken kalih batur pisan. Angrungu sira Lembu ampal yen wong kalih batur ingilangaken, mara sireng wong Rajasa sira Lembu ampal. Lingira Lembu ampal: „Yen sira ingilangaken angungsia ring raden kalih sira, apan sama hana rahaden ”. Sangguping wong Rajasa: „Parekakena ugi, ki Lembu ampal, wong batur puniki”. Bhinakta pinituhaning wong Rajasa, marek ing raden kalih. Aturing wong Rasaja: „Pukulun pakanira sakitaha kawula ing Rajasa, sahandika-pakanira, pakanira-corana, manawi tan tuhu pangawulanipun, pahea rika denipun angawula”. Mangkana wong Sinelir, sama ingundang pinituhanipun, tunggal sanggupipun lawan wong Rasaja, tur pinatut kalih batur sampun kacoran, winekas: „Mene sore pada merenea, tur amawaha sahayanira sowang sowang, pada ambarananga maring kadaton”. Sama amit mantuk wong Sinelir lawan wong Rajasa. Katekan sore masa sama rawuh kalih batur amawa sahaya, sama marek ing ayunira rahaden kalih, sama wano ; anuli mangkat ambaranang mareng jero kadaton. Mogha kagyat sirapañji Tohjaya, malajeng kapisah, tinumbak tan kapisanan. Marining geger, rinuruh dening kawulanira, pinikul pinalayoken maring Katang lumbang. Kang amikul kasingse gadage, katon pamungkure. Lingirapañji Tohjaya ri kang [18] amikul: „Beciki gadagta katon pamungkure”. Sangkaning tan awet ratu dene silit iku. Rawuhireng Lumbang katang, mokta sira. Anuli dhinarmeng Katang lumbang. Linanira i çaka 1172.
Tohjaya (een zoon van Ken Angrok bij diens tweede vrouw, ken Umang) werd daarop koning (ratu) van Tumapel. Anusapati (de zoon van Tunggul ametung bij Ken Dedes) had een zoon, Rangga wuni geheeten, een neef (kaponakan) van Apañji Tohjaya; (ook) Mahisa wong ateleng (een zoon van Ken Angrok bij Ken Dedes), de halve broeder van Apañji Tohjaya, had een zoon Mahisa campaka, (mede) een neef (pahulunan) van Apañji Tohjaya. Toen Apañji Tohjaya gehuldigd werd, waren alle mantri's, Pranaraja enz., opgekomen, en Rangga wuni en Kebo campaka waren daarbij. Pañji Tohjaya zeide: „Mantri’s, gij allen, in de eerste plaats Pranaraja, ziet hier mijne neven ; hoe schoon zijn zij van uiterlijk en gestalte. Hoe zien mijn vijanden in andere rijken er uit?. En deze beide mannen, wat zouden zij, Pranaraja?” Pranaraja antwoordde hem met een sembah: „Inderdaad, mijnheer, zooals u zegt, zij zijn schoon van uiterlijk, en beiden even moedig, maar, mijnheer, men kan ze vergelijken met een steenpuist op den navel, in het einde leiden zij zeker tot den dood”. Zijne Majesteit werd stil ; meer en meer zag hij in wat Pranaraja’s zeggen beduidde, en hij werd er verdrietig over. Daarop ontbood hij Lembu ampal. Hij beval hem de beide prinsen uit den weg te ruimen. Hij zeide tot Lembu ampal: „Als het je niet gelukt die beide prinsen uit den weg te ruimen, dan doe ik het jou”. Toen Apañji Tohjaya aan Lembu ampal het bevel gaf de beide prinsen uit den weg te ruimen, hoorde dat de brahmaan, die bij Tohjaya sangkapani was. Hij had met de prinsen te doen, en berichtte hun, dat Lembu ampal bevel had ontvangen hen uit den weg te ruimen, en dat hij, als het hem met hen niet gelukte, in hun plaats door den koning zou worden omgebracht. De beiden prinsen zeiden: „Eerwaarde, wij hebben niets misdaan.” De brahmaan antwoordde: [17] „Verbergt gij u maar liever eerst, jongens”. Zij twijfelden nog of de brahmaan misschien geen ongelijk zou hebben, en daarom gingen de prinsen samen naar Apañji Patipati, en zeiden: „Pañji Patipati, wij komen ons in uw huis verbergen, want de koning will ons uit den weg geruimd hebben, en wij hebben toch werkelijk niets gedaan, dat wij uit den weg geruimd zouden behoeven te worden”. Pañji Patipati onderzocht het gerucht, (en zeide) : „Prinsen, als gij (niet) uit den weg geruimd wordt, dan wordt Lembu ampal daar aansprakelijk voor gesteld”. Zij hielden zich daarop stilletjes verborgen. Zij werden wel gezocht, maar niet gevonden: er werd naar hen geinformeerd, maar waarheen zij waren gegaan, werd niet vernomen. Lembu ampal werd daarop door den koning er van verdacht, dat hij het met de beide prinsen eens was. Er werd een aanslag op hem gedaan, en nu vluchtte hij, om zich bij zijn buurman Apañji Patipati te verstecken. Daar bespeurde hij, dat de prinsen bij dezen waren. Hij ging tot hen en zeide hun: „Ik kom, mijne heeren, bij mijn toevlucht zoecken: de koning will mij straffen, omdat ik u op zijn bevel uit den weg moest ruimen, (maar er niet in ben geslaagd). Neemt mij een eed af, als gij mij niet vertrouwt ; ik zal u trouw dienen”. Eenige dagen, nadat zij hem beeedigd hadden, kwam Lembu ampal tot de prinsen, zeggende: „Hoe wilt gij, prinsen? Er komt geen einde aan dat verscholen zitten. Ik zal straks iemand van Rajasa, als hij zich baadt, doorsteken”. Dien avond nog deed Lembu ampal dat, naar Sinelir vluchtende toen er alarm werd gemaakt. Toen zeiden de lieden van Rajasa: „Iemand van Sinelir heeft er een van Rajasa doorstoken”. [Tweed agen later doorstak Lembu ampal iemand van Sinelir, en vluchtte, toen hij vervolgd werd, naar Rajasa. Toen zeiden de lieden van Sinelir: „Iemand van Rajasa heeft er een van Sinelir doorstoken”.] Daarop twistten de lieden van Rajasa met de pangalasan van Sinelir. Het kwam tot een hevig gevecht met vele dooden aan weerskanten, en toe zij van wege den vorst uiteengedreven werden, gehoorzaamden zij niet. Hierover ontstemd, liet deze de beide batur’s (chefs?) uit den weg ruimen. Hoorende dat de beide batur’s uit den weg waren geruimd, ging Lembu ampal nu tot de lieden van Rajasa, en zeide tot hen: „Als men u uit den weg will ruimen, neemt dan uw toevlucht tot de beide prinsen, want zij zijn er (nog)”. De lieden van Rajasa beloofden het, en zeiden: „Lembu ampal, breng deze wong batur tot hen”. De oudsten van de lieden van Rajasa werden bij de prinsen gebracht. „Heeren”, zeiden zij, „sluit u aan bij de lieden van Rajasa ; alles wat gij beveelt (zullen zij doen), neemt hun een eed af tegen een mogelijke ontrouw, doch zoo iets zal niet voorkomen(?)”. Ook de lieden van Sinelir, wier oudsten ontboden werden, legden een gelofte af als de lieden van Rajasa, en de beide batur’s kregen, nadat zij beeedigd waren, de opdracht: „Heden avond moet gij beiden hier komen, een ieder met zijn mannen, en op de kraton een aanval doen”. Zij gingen daarop weer naar huis. Met den avond kwamen zij allen met hunne mannen tot de prinsen, allen vol moed ; daarop gingen zij naar de kraton, om er amuk te loopen. Apañji Tohjaya schrikte hevig, vluchtte hals over kop doch kreeg een niet direct doodelijke speerwond. Toen het rumoer bedaard was, zochten zijne dienaren hem ; zij namen hem op en vluchtten met hem naar Katang lumbang. Daarbij raakte van een der dragers [18] de sarung los zoodat zijn achterste te zien kwam. Pañji Tohjaya riep hem toe: „Maak je sarung in orde, je achterste ist te zien”. Die billen waren de reden, dat hij (Tohjaya) niet lang koning was. Te Lumbang katang aangekomen, overleed hij. Daarop werd hij bijgezet te Katang lumbang. Zijn dood had plaats in Çaka 1172.
first draft, not proofread yet. /