PrUB, JS-JL 41

{Regest}
Hochmeister Konrad von Jungingen¹⁾ an den Papst Bonifaz IX.²⁾ und an das Kardinalkollegium: ersucht, auch im Namen der Ordensbrüder, des Klerus und der Einwohner des Landes Preußen, um die Heiligsprechung der verstorbenen Witwe Dorothea.

{Überlieferung}
B = OF 276, fol. 96r-97r [olim Fol. Miscellanea p. 93 im Geheimen Archiv.]

{Drucklegungen}
aus B Die Akten des Kanonisationsprozesses Dorotheas von Montau von 1394 bis 1521, hrsg. R. Stachnik (Forschungen und Quellen zur Kirchen- und Kulturgeschichte Ostdeutschlands, 15), Köln-Wien 1978, S. 513-14 [danach hier]; Codex Diplomaticus Prussicus. Urkundensammlung zur älteren Geschichte Preußens, hrsg. v. J. Voigt, Bd. 5, 1857, ND Osnabrück 1965, S. 78-79.

{Diplomatische Erörterung des Stücks}
Abschrift.

Vgl. JS-JL 39.
Vgl. JS-JL 40.
Vgl. JS-JL 42.
Vgl. JS-JL 43.
Vgl. JS-JL 44.
Vgl. JS-JL 46.

Sanctissimo in Christo patri ac domino, domino metuendissimo, domino Bonifacio, digna Dei providencia sacrosancte ac universalis ecclesie summo pontifici, ac reverendissimis in Christo patribus et dominis sacrosancto cardinalium collegio,
humilis et devotus vester exorator et filius, frater Conradus de Jungingen, magister generalis fratrum ordinis Beate Marie hospitalis Jerosolymitani de domo Theutunicorum, cum omni humilitate et reverencia oscula pedum beatorum, votisque et mandatis sacri collegii fideliter et humiliter obedire.
Dominus Deus exercituum, potens in prelio, preliatores suos sancte milicie in curia sue maiestatis ab eterno elegit, prenoscens regem et principem tenebrarum quorumdam corda fidelium non iusto tytulo seu usurpato dominio longissimo tempore possessurum, et ipsa pacifice eius tyrannidem sine qualibet interrupcione tolleratura, ut iam non verbo sancte ac catholice exhortacionis ad gremium sancte matris ecclesie aut finale convivium nupciarum celestium, sed eciam forent a sue gentilitatis errore materiali gladio compellendi. Hac de causa ordinem meum signiferum cuius est expetere gloriam Sancte Crucis ad terram Prusie, exteris nacionibus plenam, quasi ad vineam de Egipto translatum,³⁾ ipse, qui docet manus ad prelium et digitos ad bellum,⁴⁾ eundem misericorditer in paucissimis vocavit ac introduxit, eiecit gentes ex ea et perfecit eam, quam plantavit dextera sua,⁵⁾ ita ut iam palmites eius de gracia sua extendit⁶⁾ quasi usque ad mare et usque ad flumen propagines eius.⁶⁾ Sed quia auctoritate apostolica et imperiali credite sunt ordini meo excubie lectuli Salomonis,⁷⁾ matris videlicet militantits ecclesie, quo ad terminos dicte terre, propter timores nocturnos, insidias et infidelium impetus ac insultus, que instanti tempore tanto necessariores sunt, quanto a quibusdam christiani nominis potentatibus et dominis consiliis et auxiliis impediuntur, ipsisque infidelibus ac scismaticis adherendo, vineam dictam studiose depascere⁸⁾ querunt et demoliri excubiasque sancte matris ecclesie ad fines istos, quantum in eis est, tollere et auferre.
Adiutor ergo in oportunitatibus⁹⁾ et vigil sanctus de {Voigt S. 79} celo10) Dominus Deus, sine cuius patrocinio impossibile est ordinem meum huiuscemodi instancias tollerare, providit ordini meo et omnibus terris in finibus ordinis constitutis venerabilem dominam {Stachnik S. 514} Dorotheam, dum esset in humanis, ut intelleximus, vita et sanctis moribus conspicuam, humilitate profundam, desideriis sanctis altam, caritate excellenter et redundanter fervidam, ad exercicia meritorie accionis avidam, contemplacione suspensam, amplexibus, osculis et colloquiis sponsi Cristi perfruitam, omni virtute preclaram, inter martires non infimam licet occultam, secretorum ac iudiciorum Dei consciam. Que omnia in libello de vita eius apparebunt lectoris studio diligentis, quatenus torpentes et tepentes animos ad Dei amorem excitaret, molles et dilicatos ad fructus penitencie animaret, neophitos in partibus Prusie et vicinis regularet, peccatores adiuvaret, scismaticos exprobraret, hereticos lumine veritatis congnito confutaret, vos, sanctissimum patrem et sacrum vestrum collegium cardinalium cum de grege v[estre] s[anctitatis] fuerit, approbaret, gentiles seu paganos, qui^a) ad fines Prusie sunt, ad Christi fidem per miraculorum et virtutum gloriam advocaret, pro ordine meo imploraret, militantem ecclesiam tantis virtutibus plus clarificaret, triumphantem vero laudum tytulis amplius exornaret.
Quanti meriti hec dilecta in vita fuerit, quam excellenter magno premio post mortem eam dominus glorificaverit ad tumulum eius crebescencia miracula attestantur, etiam multitudo gencium concurrencium et Deum glorificancium in miraculis et prodigiis, que per eam Dominus cottidie operari dignatur. Quorum aliqua in quibusdam carticulis quondam conscripta per deputatos a venerabili patre episcopo Pomezaniensi, loci ordinario, transmissa sunt s[anctitati] v[estre] per procuratorem ordinis mei generalem exhibenda. Et ad presens plura alia dirigimus una cum ipso.
Et ego gloria miraculorum eius succensus tociusque terre Prusie ac terrarum vicinarum desiderio et clamore continuo excitatus, humiliter supplico s[anctitati] v[estre] pedibus provolutis,
quatenus ad laudem et gloriam nominis Cristi fideliumque consolacionem eandem venerabilem et gloriosam dominam Dorotheam catalogo sanctorum asscribere dignemini et precipere pro sancta coli a fidelibus, quod summe desiderant, et digna veneracione laudari.
Et hanc humillimam supplicacionem meam v[estre] s[anctitati] porrigo pro me fratribusque ordinis mei, clero ac populo tocius terre, quorum una mecum in idem concurrit fervens desiderium et affectus.
Altissimus etc.

¹⁾ Hochmeister von 1393 bis 1407.
²⁾ von 2.1.1389 bis 1.10.1404.
³⁾ Ps 80(79), 9.
⁴⁾ Ps 144(143), 1.
⁵⁾ Ps 80(79), 16.
⁶⁾ Ps 80(79), 12.
⁷⁾ Cant 3,7.
⁸⁾ Is 3,14.
⁹⁾ Ps 9,10.
¹⁰⁾ Dan 4,10.