PrUB, DH 199

© Dieter Heckmann, Werder / Berlin (2004)


[um 1442]. Königsberg.
{Regest}
Beschreibung des Majestätssiegels Kaiser Friedrichs [III.].
 

{Überlieferung}
C = Geheimes Staatsarchiv PK, XX. HA Hist. StA Königsberg, OF 2818, Bl. 20v-21r.

{Drucklegungen}
---.

{Diplomatische Erörterung des Stücks}
Registereintrag; am linken Rand von Bl. 20v Hausmarke in Form zweier gegeneinander gekehrter Haumesser; zur Datierung s. Geheimes Staatsarchiv PK, XX. HA Hist. StA Königsberg,Urkunden Schiebl. 21, Nrrn. 13, 14 und 16 von 1442 Juli 18.
 



Descriptio sigilli maiestatis Friderici Roman(orum) imperatoris moderni(1) :
Littera domini Friderici imperatoris moderni confirmans privilegia ordinis eius vero sigillo rotundo maiestatis de cera glauca, in cordulis sericeis v[i]ridis paninaciique coloris impenden(tis) sigillat(is). In cuius quidem sigilli superficie a lateribus ciboriata et desuper deornata sedes, in cuius medio imperatoris ymago, vestibus imperialibus amicta, mitra et corona  imperiali coronata. In dextra manu sceptrum, in sinistra vero pomum cum cruce deferens imperial(em). Sub pedibus vero in cera rubea cum annulo impressi tres clipei, unus in superiori parte coronatus, in quo forma aquile cum duobus capitibus et extensis alis, inferior vero clipeus a dextris barram per medium, in sinistris vero clipeus pantheram continen(tes). Et hee littere a dextris superioris clipei a  e, supra coronam vero E t t a,  sinistris vero euisdem clipei j o. Intra vero duos clipeos v supra vero  a  dextris ymaginis intra ciborium sed(is) clipeus formam aquile cum duobus capitibus et extensis alis. Circa vero pedes eiusdem later(is) clipeus formam aquile cum uno capite et extensis alis. In sinistra vero parte intra ciborium clipeus barram per medium et infra ad pedes ibidem clipeus formam leonis. A dextris vero extra ciborium duo clipei superior quinque pernas aquilas in se. Et super eodem clipeo forma cedule(a) has quinque vocales  a e i o u  in se continen(tes), sub eo forma leonis et alterius bestie, sub vero leone alter clipeus per medium in longum divisus, in cuius parte dextra barra per medium. In sinistra autem forme trium leonum. Sub eodem vero clipeo effigies leonis tenen(tes) clipeum eundem. In sinistra vero parte extra ciborium duo clipei superior formam panthere et super eo cedula absque litteris. Inferior vero clipeus formam aquile tractum quendam per medium extensarum alarum habens. Intra(b) clipeos vero duo alia clipeum superiorem tenen(tes). Sub inferiori clipeo forma leonis clipeum cum pede tangen(tem), et sub pede sedis hee littere >Qui natus est in die Mathei b[eati] anno domini MCCCCXV<. In circumferenciis vero duo circuli sedem ciboriatam et clipeos iam descriptos circumdan(tes). In quibus hee littere >Sigillum maiestat(is) Friderici dei gracia Romanorum imperatoris semper augusti ducis Austrie(2), Stirie(3), Carinthie(4) et Carniole(5) comitisque Tirolis(6) etc.<.
Ab alio vero latere una aquila magna cum extensis alis et duobus capitibus dyadomat(is) circumdat(is)(c), circa vero forma aquile septem semicirculi in eius superiori semicirculo clipeus galeatus. In quo quidem clipeo capellum cum duabus cordul(is), supra vero galeam corona et supra coronam crista. In qua eodem modo capellum cum duabus cordulis. In alio vero semicirculo a sinistris clipeus bipartitus. In anteriori parte formam aquile, in posteriori vero duas barras per longum, desuper vero galea coronata. Ac super coronam media acquila cum extensis alis et per alas barra quedam. In sequenti vero semicirculo servando ordine(m) a sinistris clipeus duos pisces per longum, et desuper galea coronata et desuper ymago syrenis et duo pisces per caudas in altum tenden(tes) unus a dextris et alter a sinistris eiusdem ymaginis syrenis. Demum in sequenti semicirculo clipeus tres barras per transversum et unum desuper per longum. Supra quo galea coronata cum duabus [21r] alis bareat(is) utt [!] in clipeo. Sequitur de hinc in sequenti semicirculo clipeus per medium transversam barram et duos leones unum supra et alium infra barram. Desuper galea coronata et media forma leonis cum aliquibus ornament(is) a sinistris. De hinc in sequenti semicirculo clipeus portam apertam super collem et galeam desuper parimodo portam super collem habens. Postremo in ultimo semicirculo clipeus per transvers(a)m barram et desuper tres coronas. Similiter infra tres alias et desuper galea cum barra et s(imiliter) coronis. In circumcrencia vero semicirculorum circulus unus, in quo hee littere  a e i o u , aquila Ezechielis sponse missa est de celis. Volat(d)  ipsa sine meta, quo nec vates nec propheta evolavit aleius, prout prima facie videbatur, apparebant.


Textkritische Anmerkungen


(a)    Aus cedula korr.

(b)    Es folgt rad. vero

(c)    Übergeschr. -dat(is)

(d)    Aus valat korr.



Inhaltliche Anmerkungen


(1)    Kaiser Friedrich III. (1440-1493).

(2)    Österreich.

(3)    Steiermark.

(4)    Kärnten.

(5)    Krain.

(6)    Tirol.


Zitieren dieser Edition: (1) virtuell: URL (http://www.spaetmittelalter.uni-hamburg.de/Urkundenbuch/pub/dh/dh199.htm) und Datum der Einsichtnahme; (2) im Druck: PrUB, DH 199 ([1442]. Königsberg)
Bearbeitungsstand: Text eingegeben (D. Heckmann, 22.04.2004) – Datum überprüft () – Text mit PrUB oder sonst Druck kollationiert () – Text mit Or. kollationiert () – äußere Merkmale beschrieben ()
Datum der Erstanlage: Donnerstag, 22. April 2004 — Letzte Änderung: 22. April 2004 von Dieter Heckmann

Zurück zur Hamburger Homepage  / zurück zur Regestenliste für 1442.