1496.11.02.

1496 November 2. [Bremen].
Regest: Klageschrift Ede Wimmekens Häuptling zu Jever, die den Städten Bremen und Hamburg in seiner Streitsache gegen die Holländer übergeben wurde. Darin wird den Schiedsrichtern insbesondere die Gefangennahme des älteren Ede Wimmeken durch die Holländer 1389 geschildert, aber auch weitere holländische Übergriffe.
Überlieferung: StA Bremen, Trese Bc. 5 Klagschriften etc. 1496 Nov. 2 bis 1497 März 8.
Beschreibung: Original, Papier.
Druck / Edition: G. Sello, Östringen und Rüstringen, S. 101 (ohne Paragraph 8 / fälschlicherweise Erwähnung Haje Harldes) / Urkundenbuch von Jever und Kniphausen, Nr. 356, 175-77.

Ansprake juncker Eden teghen die Hollander. Desse scrifft sal an de stede Bremen-Honborch, de schedesherren. [Empfang:] Bremen anno 1496, die Mercurii 2. mensis Novembris. 1. Int erste settet unde secht de juncker Ede hovetlink unde kleger, dat an langen olden vorgangen jaren men scref dusent CCCLXXXIX dar bevoren unde darna, is by hundert jaren und VII negest vorgangen, was ein in levende genant selige juncker Ede Wymmeken de olde, hovetlinck unde her in Oestfreyslant over drey lande unde herlicheyt, als Rusteringen, Osterlingen, Wangerlande in den stichte van Bremen belegen, dat so is unde was war.

2. Settet vort unde secht, dat do in den vorgerorten tyden und noch an desse vorgenompte lande mogen komen uthe der openbaren se in de haven schepe kleine unde groit, geladen myt mannigherhande velinge, also dat do sunderlinx in dessen landen plegen vele grote openbare frighe markede gheholden werden van velen kopluden unde sunderlinx van den gemeynen Hollandern, de do myt den vorgescreven selighen olden Eden Wymmeken hovetlinck in synen landen, ok sunderlinx gunsten fruntscap unde vorderinghe hadden in erer kopenschapp, dat so is unde was war.

3. Settet unde secht, dat ok do in dessen tyden tuschen den gemeynen Oestfreysen als sunderlinx tuschen Eden Wymmeken selighen syner lande unde undersaten halven an den einen unde den ghemeynen Hollandern semptlik unde besunderen an den andern syden, weren openbare fruntscap unde ein ghemeyne frede. dat so is unde was war.

4. Settet unde secht, dat ein deil benomeder Hollander in einer merckliken tale do so in mathen vor koplude in den vorg. tyden in den hervest by sunte Bartholomeus dach1) mit schepen sint an desse vorg. lande to lande gesaet unde overkomen und do van seligen Eden hovetlink in synen scloten unde borgen leifliken unde fruntliken to gaste ghebeden, desolven by sick twe dache unde twe nachten in allen frolicheyden beholden unde eme alle ere unde dogede gedan, dat so is unde was war.

5. Settet unde secht, dat desolven benomeden Hollander, so in maten leifliken entfangen, so se sachten, weder umb danckbaer wolden sin, hebben se den vorg. Eden Wymmeken seligen in ere schepe, de welcker se in der haven an synen landen hadden stan laten, wederumbe to gaste gebeden, dat so is und was war.

6. Settet vort, dat selige juncker Ede up solcke loflike vorworden in meninge frolik to sin mit den Hollandern, hebben se doch beyde, geloven unde waldaet, om ghescheyn was, vorgeten, den juncker Eden beyde hande unde vote ghebunden eme gefangen, gestoet unde ghesclagen so rofliken, gheweltliken unde unlofliken in dat schepp geworpen unde tor sewert henghefort, int erste to Staveren in Westfreyslant und darna in den Haghen in Hollant, dat so is unde was war.

7. Secht ok, dat do uppe desolve tydt de Hollander sclogen geweltliken doet drey gude menne, als den Groten Omeken mit twen synen fronden, dat syne undersaten weren, dat so is unde was war.

8. Settet ok forder unde secht, dat do in den tyden in den ghemeynen openbaren frede desolven Hollander hebben geweltliken affgebrant ein eilant genant de Wangheroyrt to behorich seligen Eden und betimmert was mit kerspelkercken unde dorpen, de kercken ghebroken, kelike, monstrancien, klocken, klenoden henghenomen, 12 manne doet ghesclagen, megede, kinder, knechte mede ghenomen und eyns muntemesters dochter entfort, de gheschattet up 500 blawe gulden. Dat so is unde was war.

[...]

12. Settet vort unde secht, dat de vorg. selige olde juncker Ede Wymmeken [...] a) sy byna eyn gans jar in den Hagen in Hollant van densolven Hollandern gefangen, gestocket, gheblocket unde gelemet in synen live gevanghen gesetten unde int leste up 14 000 Beyger golden gulden geschattet, dat so is unde was war.

13. Settet ok unde wil bewisen, dat de gemenen lantsaten unde undersaten seliger juncker Eden do in tyden semptliken unde besunderen uthe eren egen properliken gudern hebn desse [...] a) summen, 14000 Beygersche golden gulden der vermeten vencknisse halven den Hollandern enthrichtet unde wal betalet, so de summe seligen juncker Eden, eren naturliken rechten lantheren, to swar was, den se anders mosten in den stocke hebn laten sterven und so herloes gebleven, dat se jo an Godes, van naturen unde rechtes schuldich weren na aller orer macht to behinderen. Dat so is unde was war.

___________________________________________

1) August 24.
2) Folgt Lücke (?).



erste Anlage 21.8.2017 Jürgen Sarnowsky / Auszug aus der Edition, nicht mit dem Original kollationiert / letzte Bearbeitung: 21.8.2017 / für Rückfragen: Juergen.Sarnowsky@uni-hamburg.de (Jürgen Sarnowsky)

zurück zur Regestenliste für 1496