1354.01.04.

1354 Januar 04. Mainz.
Regest: König Karl IV an König Waldemar IV. und die Erzbischöfe von Bremen und Magdeburg, die Herzöge von Braunschweig-Lüneburg, Sachsen und Mecklenburg, die Grafen von Holstein und andere Freiherren und Adlige der Kirchenprovinzen Magdeburg und Bremen: wiederholt unter Bezugnahme auf das vom König geführte weltliche Schwert die Vorwürfe gegen die Hamburger wegen der Statuten gegen die Kleriker und der Übergriffe auf die kirchlichen Besitzungen, verweist auf die kirchlichen Urteile und die Exkommunikation und fordert nach Prüfung der Vorwürfe zum Vorgehen gegen Bürgermeister, Rat und Bürgerschaft Hamburgs durch den weltlichen Arm auf.
Überlieferung: StA HH, Threse Xx31 (A1), Threse Xx30 (A2); olim Hamb. Bibl. publ., Ms. 71 (B). - Beschreibung: A1 Original-Pergament, Umbug mit Kanzleivermerk und Siegel fehlen; A2 Original-Pergament, beschädigt (mit Textverlust), Siegel an Seidenschnur anhängend; B Abschrift.
Regest / Edition: Urkundenregesten zur Tätigkeit des deutschen Königs- und Hofgerichts bis 1451. Bd.6: Die Regierungszeit Karls IV. 1346-1355 März, bearb. F. Battenberg, Köln-Wien 1990, 465, S. 281-83; aus A1-2 MGH Leges Sectio IV, Constitutiones et acta publica regum et imperatorum, Bd. 11, hg. W. D. Fritz, Hannover 1978-1992, Nr. 7, S. 9-10; aus B Staphorst, I, 2, S. 622-23.

Carolus Dei gratia Romanorum Rex [...]

Sane pro parte honorabilium praepositi, decani et capituli ecclesiae Hamburgensis, Bremensis Dioecesis, querulosa insinuatione ad nostrae celsitudinis audientiam lamentabiliter est deductum, quod proconsules, consules et civium universitas de Hamburg, dictae {S. 623} Bremensis Dioecesis, Dei timore postposito, quaedam statuta singularia, et ordinationes iniquas contra libertatem ecclesiasticam, in ipsorum et ecclesiae Hamburgensis praeiudicium edere et eisdem adhaerere damnabiliter praesumpserunt, utpote, quod nulla bona temporalia in potestatem ecclesiasticam transferantur, clerici etiam in sacris constituti respellantur in seculari iudicio ab agendo et testificando in civilibus et maxime piis causis. Quodque excommunicati et publice denunciati non citentur in seculari fore. Item, quod praedicti consules et universitas Hamburgensis bona et res clericorum et in sacris constitutorum, per secularum potestatem arrestarunt, oblationes fidelium restrinxerunt in odium clericorum, clericos invaserunt, caeperunt et spoliarunt, immunitatem ecclesiarum et coemiteriorum violarunt, homines et res violenter de ipsis extrahendo, legata et donata ad fabricas ecclesiarum et alia pia loca, contra voluntatem praelatorum usurparunt iniuste. Contractus inter clericos et laicos super possessionem factos, recusant ad libros civitatis eorum scribere in fraudem clericorum, super quibus, licet in Romana curia, per tres definitivas sententias et alias legitime sint convecti [...]

Cum autem, ubi spiritualis potestas contemnitur aut laeditur malignorum audacia non immerito cohercione regia et seculari brachio sit compescenda, fidelitati vestrae conjunctim et distinctim Romana regia potestate committimus et iniungimus praesentibus seriose. Quatenus super praemissis inquisita diligenta veritate, si rem ita, ut praemittitur, esse inveneritis, praedictos proconsules, consules et civium universitatem ad revocandum et delendum supradicta statuta singuaria et ordinationes iniquas, tanquam legi divinae, civili et canonicae contraria, quae etiam ex certa et Romana regia potestate de procerum nostrorum consilio, irrita, cassa et nullius esse penitus momenti declaramus et et ea expresse reprobamus post satisfactionem congruam, dictis praeposito, decano et capitulo ecclesiae Hamburgenis impendendam ad sanctae genetricis ecclesiae gremium redeant, humiliter obtento absolutione beneficio, modis et viis competentibus inducere et compellere studeatis. [...]

(a)Datum Moguntiae 1354 sexta feria ante festum Epiphanie Domini, regnorum nostrorum anno 8.(a)

___________________________________________

(a) B hat hier nach Staphorst: Datum Moguntiae anno domini 1354 indictione septima 3 nonas Januarii regnorum nostrorum anno 8.



erste Anlage 05.12.2001 Jürgen Sarnowsky / letzte Bearbeitung 11.01.2020 /
Bearbeitungsstand: erste Transkription, unvollständig, noch nicht mit dem Original kollationiert. / für Rückfragen:
Juergen.Sarnowsky@uni-hamburg.de (Jürgen Sarnowsky)

zurück zur Regestenliste für 1354