1351.09.01.

Honestis viris et discretis, proconsulibus et consulibus civitatis Honborgh, litera presentetur.

Honestis viris et morum virtutibus eruditis, proconsulibus et consulibus civitatis Honborgh, aldermanni Theutonicorum omnesque mercatores regis Romanorum de Almania Brugis exsistentes, cum omni integritate amicicie et honoris as eorum beneplacita benevolos et paratos. Circumspectioni vestre presentibus duximus enodandum, quod hoc anno ipso die Ascensionis Domini alias preteriti venit quidam cogge sive navis magna de Gripeswolde ad partes Flandrie ad terminum, ad quem naves ibidem solent convenire, dictum vulgariter in dat Swen, in quo quidem coggone erat unus mercator de Gripeswolde, nomine Gerardus Robenoghe. Et obviaverunt illi quaedam naves de Anglia exsistentes et de partibus Flandrie venientes ex termino predicto et eadem die, et reduxerunt dictum coggonem secum ad mare, et spoliaverunt eundem omnis bonis inhabitis, eisdem placitis et habere volentibus (a) et postmodum dimiserunt coggonem predictum.

Deinde Fransoni supervenientes ad se receperunt coggonem sepedictum cum omnibus bonis supermansis (b) in codem. Postmodum vero accidit, quod prenominatus mercator Gerardus venit in civitatem dictam Slu^oz, et inveniens ibi in plateis unum virum Anglicum, quem impeciit una cum adjutorio juris civitatis predicte; et dixit, eundem unum esse ex illis, qui ipsum in mari bonis suis spoliaverunt, prout hoc protestare proponebat cum magistro regente coggonem predictum(c) et aliis suis consociis in eodem protunc existentibus. Quo facto prefatus Gerardus, Brugis veniens, obtulit se presencie communis mercatoris regis Romanorum de partibus Almanie et cum dolore conquestus fuit eisdem necessitatem suam sibi imminentem, et super hoc peciit sibi oportuno remedio auxilii et consilii subveniri. Partibus quidem sicfusis, nos mercatores predicti communiter ob juris intuitum ordinavimus quosdamex nobis, quos misimus ad comitem Flandrie et ad suum consilium ac ad civitates Gend., Brugge, Ypre, qui cum instantia deprecabantur eosdem, quatenus prenominato Gerardo fieri facerent debitum jus aque, secundum morem et consuetudinem maris sive aque in partibus Flandrie, sic quod mercatores Anglici communiter se nobis opponebant cum aliis suis consortibus in Flandria.

Et cum prospeximus, nos quam plures habere se nobis opponentes et potestate magna adversantes, et nos nullum habere consilium, refugium seu juvamen, tunc concordati invicem fuimus omnes mercatores de Almania in Flandria existentes, quod nequaquam ullusmercator de Almania vendere seu emere deberet, neque bona aliqua navigare, neque de navi in aliquem locum terre in Flandria locare, quousque prefato Gerardo fieri facerent justitiam, secundum juris ordinem de inpetitione prenarrata. Sic quod congregatio facta erat de partibus Flandrie et de tota patria in civitate Brugensi, et unanimiter in unam sentenciam nobis dandam concordati fuerunt; quam quidem sententiam proconsules, scabini et consules civitatis Brugensis transmiserunt ad scabinos et consules civitatis de Slu^oz; mediante qua sentencia sive jure, predictus vir Anglicus morti fuerat adjudicatus, prout etiam accidit eidem. Ob quod quidem factum mercatores Anglici communiter ira et furore commoti, accesserunt ad dominum regem Anglie et ad suum consilium, et querimoniis multimodis conquesti fuerunt eidem, quod sepedicti mercatores de Almania prenominatum virum Anglicum morti adjudicari procuraverunt, mediante novo et inessibili jure hactenus in partibus Flandrie nunquam viso nec audito, summa pecunie per eosdem propter hoc exposita atque data.

Etiam iidem mercatores Anglici predicti ad notitiam seu presentiam domini regis Anglie predicti deduxerunt, quod predicti mercatores de Almania pertulissent seu dixissent in presentia scabinorum civitatis Brugensis, quod in tota terra Anglie nec sit neque inveniri possit unus vir Anglicus fidedignus, cui fides possit adhiberi. Quorum quidem articulorum predictorum nos mercatores de Almania communiter sumus penitus et omnino inculpabiles et non rei, et quisvis nostrum pro se, prout hujus testimonium prohibimus ad comitem Flandrie et ad suum consilium et ad civitates Genth, Brugge, Ypre et ad totam patriam.Quare idem dominus rex Anglie propter accusationes pravas et fictas et querimonias pessimas arrestari fecit in Anglia omnia bona mercatorum de Almania, sic quod prefati mercatores de Almania miserunt ad comitem Flandrie et ad suum consilium, et manifestaverunt eidem domino comiti accusationes et querimonias per mercatores Anglicos ad dominum regem Anglie directas in contrarium mercatorum de Almania, ut predictum est.

Hiis auditis comes Flandrie predictus amicabiliter suum consilium misit ad civitatem Brugensem et ad scabinos civitatis ejusdem, videlicet, quod nobis dare et assignare deberent literas testimoniales veritatis de articulis per nos in presencia eorum productis, et domino regi Anglie in contrarium communis mercatoris de Almania revelatis, in quantum ipsis constaret. Interim vero quidam maliciosi homines supervenientes(d) tantum circa(e) justitiarios civitatis predicte egerunt et fecerunt, quod nos nequaquam literas testimoniales veritatis, ut dictum est, poteramus habere a prefatis. Ob quam vero causam nos mercatores de Almania predicti ultra modum dolemus eo, quod prefati justitiarii juris civitatis predicte in prefato articulo sive causa tam parumper et inamicabiliter atque inpropicianter nobis fecerunt, et in multis aliis articulis contra privilegia nostra, prout vobis manifestabimus. Et quod testimonium tale, ut dictum, a civitate Brugensi procurare non poteramus, neque obtinere, nuncios nostros et literas ad dominum regem Anglie transmisimus et ad suum consilium, pro excusatione omnimoda pro nobis facienda de articulis prenominatis; et qualitercunque adhuc nobis in hoc successerit, vobis plenarie transcribemus.

Quare etiam prudencie et circumspectioni duximus reservandum, quod mercatores de Almania communiter Brugis exsistentes unanimiter in unum congregati fuerunt, et difficultatem altrinsecus conquesti, quod perniciose et male atque dampnose magna bona sua perderent per stateram sive libram civitatis Brugensis, per quod suspicio haberetur et haberi potest de quam pluribus mercatoribus et eorum consociis partes Flandrie visitantibus, per eorum dominos et amicos, culpis eorum nullatenus exigentibus et omnino immerito, quare nos omnes mercatores prefati desideravimus a civitate Brugensi unam habere domum statere seu libre pro nobis, secundum quod mercatores Anglici et Spaniardi haberent, et in eadem domo ponderandum secundum tenorem privilegiorum nostrorum. Quod nequaquam habere valemus ab eadem civitate. Etiam nos mercatores predicti manifestavimus civitati Brugensi defectum nobis illatum in civitate eadem et etiam in civitate Slu^oz et in aqua juxta eam contra nostra privilegia, super quod quidem vile omnino recepimus responsum, de quo nos mercatores omnes de Almania maxime dolemus.

Quare nos omnes mercatores Almanie predicti Brugis exsistentes communiter concordati fuimus ob illud intollerabile injurium et ingratitudinem, hactenus nobis et mercatoribus predictis communiter per ipsos illatum, et quod adhuc de die in diem nobis mercatoribus predictis inferre conantur: quod nos mercatores Almanie predicti volumus locum venditionis omnium mercimoniorum nostrorum, dictum in vulgo stapel, tenere in civitate Ardenborgh, in qua[ntu]m nobis ibidem tantum fieri potest, quod nobis conveniat et proficuum sit, et si ibidem non perseveravimus, extunc habitare et morari proponimus in Brabancia civitate Andorpe dicta, super tenorem literarum nostrarum et privilegia ibidem habita cum melioracione earundem, quod firmiter nos attingere speramus. Tempus vero sive dies loci venditionis omnium mercimoniorum nostrorum predictorum, dictum stapel, incipiet in festo purificationis beate Marie virginis nunc proxime advenienti.

Quapropter omnes mercatores de Almania predicti a vobis amicabiliter desiderant et affectant, quod omnia bona, que sub vestra potestate navigata fuerint ad velificandum ad partes Flandrie, ad sepedictum locum venditionis mercimoniorum, dictum stapel, veniant, et non ad aliquem locum, de quo certitudinem et plenariam securitatem vobis prestari faciatis. Et st quispiam hujus transgressor repertus fuerit, quod absit, quod ille puniatur debite secundum ordinanciam communis mercatoris predicti in civitate illa, in qua moratur, secundum exigentiam sui delicti, in qua[ntu]m(f) de omnibus bonis suis habitis in mundo tempore delicti perpetrati tantum inveniri possit; et quod illius excessus emenda recommendetur et transmittetur in usus omnium mercatorum predictorum ad locum dictum to me stapele ad jus tenendum firmiter et in se in jure perseverandum(g). Id certo etiam scitote, quod si domus statere seu libre, ut dictum est, omnino nobis fuerit denegata in civitate Brugensi, in qua[ntu]m (f) ibidem perseverare et manere debemus mediante vestro et aliarum civitatum, ad quas verterimus, consilio, illam fore diem, quam nunquam mercatores remendabunt(h) atque deflebunt in partibus Flandrie. Quare vestrum sapiens consilium super hoc habituri sitis et nobis rescribentes.

Insuper noveritis, quod omnium harum serie literarum transmisimus ad omnes civitates magnas, nominatas seu capitales in nostro jure exsistentes, et ad honorabiles dominos magistros de Prucya et Lyflandia, rogantes eosdem et vos, quod omnia predicta civitatibus circumquaque vobis vicinis amore nostri nuncietis.

Demum vero transmittimus vobis per presentium exhibitorem copiam omnium articulorum predictorum et aliorum, quos porreximus civitati Brugensi, quorum defectum patimur in contrarium nostrorum privilegiorum in Flandria. Et in eadem sedula invenietis aliam sedulam, continentem petitiones et precamina, quas(i) fecimus pro domo statere seu libre pro nobis et omnibus mercatoribus de Almania obtinenda in supradicto.

Quare, carissimi domini et amici, vos instantissimis precibus, quibus sufficimus, deprecamur devote et attente pro salute et commodo atque profectu communis mercatoris proninc viventis et postmodum advenientes, quod consentire et firmiter tenere volueritis ordinantiam supradictam, et hoc in qua[ntu]m(f) vos nullam meliorem ordinantiam neque viam excogitare poteritis.

Et si queque meliora seu profectus sufficitis invenire, extunc illius rescriptum, cum ad nos pervenerit, benivole sequi proponimus in recompensationem et emendationem omnium articulorum predictorum. Responsum vero seu rescriptum nobis quantocius poterit fieri cupimus et indilate, quia in eo magna vis et necessitas nobis predictis mercatoribus consistit, quod ista incessanter et sine pertraxione aliquali, laudabili et bono fine terminentur(j).

Valete in Domino, nobis in singulis vestris beneplacitis precipientes.