PrUB, JS-JP 42

{Überlieferung}
B = APGd [olim  Stadtbuch 1, p. 263]; C =  OF 300 [olim Staatsarchiv Königsberg, Hanseatische Recesse, Nr. I], p. 391-96.

{Drucklegungen}
Aus B Hanserecesse. Die Recesse und andere Akten der Hansetage, 1. Abt.: von 1256-1430, bearb. K. Koppmann, Bd. 3, Leipzig 1875, Nr. 205, S. 199-200 [danach hier]; älterer Druck aus C Codex Diplomaticus Prussicus. Urkundensammlung zur älteren Geschichte Preussens, hg. v. Johannes Voigt, Bd. 5, Königsberg 1857 (ND Osnabrück 1965), Nr. 33, S. 40 - 42.

{Regest}
Hansisches Urkundenbuch, Bd. 4 (1361-1392), bearb.v. Karl Kunze, Halle a. S. 1896, Nr. 871, S. 366.

{Diplomatische Erörterung des Stücks}
Register-Überlieferung.

Religioso ac egregio viro, fratri Conrado Zolner, magistro generali ordinis Sancte Marie Theutonicum, amico nostro carissimo, salutem et sincere dilectionis affectum.
Amicabiles litteras vestras nobis per religiosos et discretos viros, Rodolfum comitem de Kyburch et Gherardum de Vyschenyk, confrates vestros ordinis predict[i]^a) necnon Hinricum Hitvelt civem Thorunensem, ambassiatores vestros presentatas, leta manu recepimus, ipsarumque tenorem unacum credencia nobis per ipsos ambassatores dilucide ministrata pleno concepimus intellectu.
Et quidem post materiam ipsus credencie per ipsos ambassatores nobis expositam, certis prelatis comitibus es baronibus de consilio nostro existentibus coram nobis expositam materiam examinandam commisimus, ut, audita eorum relacione, eisdem ambassatoribus vestris debitum justicie faceremus impendi. Qui quidem consilarii nostri prout nobis postmodum retulerunt, cum dictis gentibus vestris super examinacione diversorum gravaminum, subditis vestris per nostros, ut pretendebatur, ligeos et presertim in portu de Swen illatorum, diversas dietas interpellatis vicibus tenuerunt. In quibus quantum ad gravamina, que per nostros in ipso portu pretendebantur illata, justificatum extitit satis clare, quod, si que ibidem gravamina subditi vestri pertulerunt, illa precise incurrerant culpa sua, cum in prima applicacione classis nostre in portu predicto admirall[i] nost[ri civ]es^b) naves et gentes vestras cum quibuscunque bonis et mercibus eorundem et aliorum amicorum nostrorum in eisdem existentibus in firmam et securam amiciciam receperunt, bonis inimicorum in dictis navibus existentibus eisdem admirallis nostris, ut de iure maritimo convenit, reservantes; et in earum vestrarum navium tutelam firmiorem idem admiralli nostri nedum vexilla sua, sed gentes propias pro ipsarum custodia posuerunt.
Quam quidem securitatem subditi nostri gratanti animo acceptantes, cum eis sta[re]^c) et nullo modo ad inimicos recedere firmiter promisserunt. Sed subsequenter oportunitate captata aliqui [ab eis]^d) evulsis ancoris, aliqui {Voigt S. 41} subito^e) cesis funibus, ad inimicos nostros cum gentibus nostris pro eorum tutela ibidem positis [in] prefat[um portum]^f) redierunt, ipsosque l[ige]os^g) nostros cum eis abductos aliquos submersunt, alios vero inimicis nostris inhumaniter [eos] trucidant[ibus]^h) crudeliter tradiderunt.
Que quidem justificacio ne ad excludendam satisfactionem allegata videri possit seu opposita, quam plures nobiles milites et scutiferi, qui in eadem armata personaliter extiterant, in presencia eorundem ambassatorum vestrorum producti fuerunt, qui omnes sacramentis debitis constructiⁱ⁾ justificacionem predictam plenissime probaverunt. Ex quibus unus satis nobilis, Hugo videlicet de Spensariis, qui nuper in quadam navi vestra seu subditorum vestrorum ad partes vestras applicavit, testatus est, quod plures gentes parcium vestrarum, cum quibus antea navigaverat, in predicto portu invenit, qui se protinus mutuo cognoverunt, et propterea humanitatis gracia aliquos de {HR I 3, S. 200} gentibus suis in dictis navibus vestris posuerat ad ipsorum custodiam et tuleam.
Propter que nostro concilio videbatur, quod postquam dampnum, si quod vestri senserant, ex eorum culpa latissima, ut de dolo taceamus, successit, satisfacion[em] non inveni[a]t^j) seu emendam; presertim cum longe maior iniuria in morte valenci[u]m^k) vivorum predictorum per vestros, ut premittur ex[ti]nctorum^l) et abductione bonorum inimicorum nostris, secundum eorum judicum, fuisset illata. Verum cum, premissis non obstantibus, a prefatis ambassatoribus vestris inquiri fecimus, si potestatem haberent, certis l[ige]is^m) nostris per vos et vestros dampnificatis restitucionem inpendere, sicuti pro vestris a nobis fieri postulabant; qui se talem potestatem non habere, nisi prius expeditis omnibus capitulis per eos positis, veraciter asserebant, nec tunc potestatem aliquam se dixerunt habere, nisi solum ad arrestum bonorum mercatorum nostrorum pene vos habitum relaxandum.
Quod nostro consilio satis novum et insolitum videbatur, cum in rei veritate exessus et gravamina contra nostros per vos et vestros commissa ad veras summas redacta summas per ipsos ambassatores petitas longe et realiter excedebant. Sed ne in nobis et parte nostra defectus aliquis reperiri poterit seu nobis in exhibicione justicie culpa aliqua valeat inputari, prefatis ambassatoribus vestris pro communi subditorum quiete et mercimoniis liberius exercendis [o]blacionemⁿ⁾ fi[e]ri fecimus subsequentem, videlicet, quod arresta bonorum, tam pro parte nostra quam vestra hincinde facta, relaxentur, maxime cum arrestum de bonis mercatorum nostrorum per vos factum, irrequisita primitus a nobis justicia, nimis injuriosum videbatur, et deinde certus terminus competens prefigeretur, infra quem de omnibus dampnis, violenciis et injuriis hicinde datis plene et p[er]fecte^o) secundum Deum et iusticiam informacio fi[e]ri poterit et inquiri, ut per hoc debita restitucio partibus lesis {Voigt S. 42} fieri et in omnibus articulis, tam pro una parte quam alia parte deductis, et eorum circumstanciis fi[e]ri valeat justicie complementum.
Que oblacio eidem ambassatoribus vestris, ut dicebant, apparuit congrua et honesta, ipsam tamen precise admittere seu aprobare non poterant, et hoc propter defectum solummodo potestatis. Quamobrem volentes subditis vestris taliter justiciam impendere, ut vestrorum injuriam non feramus, decrevimus certos ambassatores nostros de voluntate ac de iniuriis l[i]geis^p) nostris per vos et vestris illatis plenarie informatos preclare amicicie vestre cum celeritate accomoda destinare, qui vobis nedum premissa, sed quam plura alia gravamina, que hic de facili non possunt inseri, prefate vestre amicicie extensius declarabunt^q), quos benigne recipere et favorabiliter audire et expedire velit vestra bonitas; in qua fiduciam gerimus specialem et quam semper prosper[am]^r) faciat Deitas increata.
Datum etc. [1386].

Textkritische Anmerkungen:

^a) predicte D.
^b) admirallus nostre emens D; cives passt nicht recht.
^c) stant D.
^d) alii D.
^e) subdite D.
^f) positis prefato mit darauf folgender Lücke D.
^g) legios D.
^h) inhumaniter trucidanter D.
ⁱ⁾ constructi D.
^j) satisfactioni non invenit D.
^k) valenciam D.
^l) excunctorum D.
^m) legeis D.
ⁿ⁾ ablacionem D.
^o) prefecte D.
^p) legeis D.
^q) declarabant D.
^r) prosperi D.

Inhaltliche Anmerkungen:

¹⁾ An diesem Tage nimmt der König die preußischen Gesandten für ihre Rückreise auf drei Monate in Schutz. T. Rymer (Hg.), Foedera, conventiones, literae usw., Bd. 7, 1742 (ND Meisenheim/Glan 1967), S. 525.
²⁾ Richard II., 7.1.1367-14.2.1400 ermordet; König von England (1377-1399), Graf von Chester, Herzog von Cornwall.
³⁾ Hochmeister Konrad Zöllner von Rotenstein, 1382 - 1390.
⁴⁾ Eine Vorbereitung dafür war die Vorladung aller in Preußen geschädigten Engländer vor den königlichen Rat; Erlaß von 1386 Juni 2, in: Hanseakten aus England, 1275 bis 1412, hrsg. v. Karl Kunze, Halle a. S. 1891, S. 159-60.

Zitieren dieser Edition: (1) virtuell: URL (http://www.spaetmittelalter.uni-hamburg.de/Urkundenbuch/pub/js-jp/js-jp42.htm) und Datum der Einsichtnahme; (2) im Druck: PrUB, JS-JP42 ([1386 Juni 6.] o.O.)
Bearbeitungsstand: Text eingegeben (29. Oktober 2001 JPoett) Datum überprüft () Text mit PrUB oder sonst Druck kollationiert (12. November 2001 / 18.November 2002, Jürgen Sarnowsky/Joachim Laczny) Text mit Or. kollationiert () äußere Merkmale beschrieben ().